Kadınların aklını kurcalayan en önemli sorulardan biri menopoza ne zaman girileceğidir. Batı ülkelerinde menopoza girme yaşı ortalama 50-51 iken ülkemizde bu yaş ortalaması 46-47 civarına kadar gerilemiştir. Haliyle bu yaş ortalaması çocuk sahibi olmamış ancak çocuk sahibi olmayı planlayanlar için bir sorun haline gelmiştir.
Farklı sebeplerden ötürü hamileliği ertelemiş ya da hamile kalamamış kadınların aklını kurcalayan bir diğer soru ise erken menopozda gebelik mümkün müdür? Menopoz ve erken menopozun ne olduğu, belirtileri, tedavi yöntemleri ve merak ettiğiniz daha nice soruya dilerseniz birlikte yanıt bulalım.
Menopoz Nedir?
İlk adet kanamasıyla birlikte yumurtalıklarda ovulasyon yani yumurtlama işleminin başlamasıyla doğurganlık dönemine girilir. Bu başlangıç 10-15 yaş aralığında olur. Sonrasında ise yaş ilerledikçe kadınların yumurtalık kapasitesi ve yumurta kalitesi azalmaya başlar ve en sonunda menopoza girilir.
Ancak bir kadına menopoz teşhisinin konulabilmesi için adet kanamalarının en az 1 yıl süreyle aralıksız olarak durması gerekir. Sonuç olarak menopoz; son adet kanamasını ifade eder ve üzerinden en az 1 yıl geçmiş olması gerekir.
Menopoza teşhis konulabilmesi için uzman doktor muayenesi şarttır. Bu kontrolde doktorunuz hormon seviyelerinin ölçülmesi ve yumurtalık kontrolü gibi bazı tetkikler uygular. Bu tetkiklerin sonunda doktorunuz menopoza girdiğinizi ya da girme döneminde olduğunuzu söyleyebilir.
Erken Menopoz Nedir?
35 yaş altında bir kadının adet kanamalarında azalma ve östrojen hormonu seviyelerinde düşüş varsa bu durum erken menopoz olarak adlandırılır. Elbette kadın için erken menopozun birçok olumsuz etkisi var, ancak bunların başında hamile kalamamak geliyor.
Erken Menopoz Nedenleri Nelerdir?
Kadınlar için doğurganlığın sona ermesi anlamına gelen menopoz doğum gibi doğal bir sonuç olsa da aynı zamanda zor bir dönemdir. Peki, erken menopoz nedenleri nelerdir?
- Eğer yakın akrabanızda yani anne, kız kardeş ya da anneannenizde erken menopoz görüldüyse sizde de görülme ihtimali yüksektir.
- Otoimmun hastalıklar da erken menopoza sebep olabilir. Bu durumda bağışıklık sisteminiz, yumurtalıkları yabancı bir doku olarak algılar ve ona zarar vermeye çalışır. Zamanla yumurtalıkların tükenmesi ile erken menopoz meydana gelebilir.
- Bazen üreme sistemi ile ilgili bir hastalık sebebiyle ameliyatla yumurtalıklarınızın alınması gerekebilir. Bu ameliyat sonrası erken menopoz riski vardır.
- Kanser tedavisi sırasında uygulanan radyoterapi ya da kemoterapi tedavileri de yumurtalıklara zarar vererek sorunun oluşmasına sebep olabilir.
- Alkol, sigara gibi kötü alışkanlıklar, kötü beslenme, hareketsiz ve stresli bir yaşam tarzı da vücudun erken menopoza girmesine sebep olur.
- Bilindiği gibi kadınlar iki adet X kromozomu taşırlar. Kromozom sayısı tek olan kadınlarda Frajil X Sendromu ya da Turner Sendromu gibi bozukluklar meydana gelebilir. Yine bu durumda da yumurtalıklar erken yaşta tükenir ve sonucunda erken menopoz yaşanır.
Görüldüğü gibi erken menopozun nedenleri birbirinden farklı birçok faktöre bağlı olarak gelişebilir. Bu sebeple eğer hamile kalmayı planlıyorsanız ve erken menopoz riskiniz varsa sorunun sebebini doğru olarak belirleyerek uygun tedaviyi uygulayabilirsiniz.
Erken Menopozda Hamile Kalınabilir mi?
Günümüzde kadınlar, iş hayatında artık önemli pozisyonlarda yer aldıkları ya da farklı sebeplerden dolayı evliliği ileri yaşlara ertelemektedir. Bu sebeple çocuk sahibi olma fikri de ileriki dönemlere bırakılmakta ve bu sebeplerden dolayı anne olma yaşı da gün geçtikçe yükselmektedir. Bunun yanında stres, yeme bozuklukları, kanser tedavileri ya da erken menopoz sebebiyle çocuk sahibi olamayanların sayısı da her geçen gün artmaya devam etmektedir.
Menopoz dönemine girildiği kesinleştiğinde yumurtlama faaliyetleri durduğu için yaşla da bağlantılı olarak hamilelik mümkün değildir. Bu noktada dikkat edilmesi gereken adet kanamasının ne kadar süredir olmadığıdır. Menopoz için 12 aylık bir sürenin geçmesi ve gerekli tetkiklerin yapılması gerekir. Bu 12 aylık sürede de gebelik mümkün olabileceği gibi erken menopoz döneminde de hamilelik evet zordur fakat imkansız değildir. Günümüz teknolojisiyle bu durum artık kadınlar için korkulu bir rüya olmaktan çıkmış durumdadır. Her gün değişen ve gelişen teknoloji sayesinde bazı tedavi yöntemleriyle erken menopoz geri döndürülebilirken bazı tedavilerin ardından da hamile kalmak mümkün hale gelmektedir.
Erken Menopoz Belirtileri Nelerdir?
Farklı sebeplere bağlı olarak gelişen erken menopozun belirtileri aşağıdaki gibidir.
- Kadının 35 yaşın altında olmasına rağmen adet kanamalarında düzensizlik görülmesi
- Ateş basması
- Vajinada kuruluk
- Ruhsal ve davranışlar değişiklikler, tahammülsüzlük ve çabuk sinirlenme gibi
- İshal
- Kemik erimesinde hızlanma
Erken Menopoz Tedavisi
Yazımızın önceki bölümlerinde erken menopozun farklı sebeplere bağlı olarak ortaya çıkabileceğini söylemiştik. Bu sebeple tedaviye başlanmadan önce soruna neyin sebep olduğunun bulunması gerekir. Sonrasında ise buna göre bir tedavi yöntemi uygulanmalıdır.
- Sorun otoimmun bir hastalıktan kaynaklanıyorsa önce bu sorun çözülmelidir. Böylece hamile kalmak mümkün olabilir.
- Erken menopoz döneminde hormon seviyelerinde değişimler yaşanmaya ve vücut menopoza girmiş gibi davranmaya başlar. Bu sebeple hormon tedavisi uygulanabilir. Genel olarak doğal menopoz yaşına kadar hormon ilaçlarıyla bu süreç yavaşlatılır ve kemik erimesi, ateş basması gibi şikayetler de bu sayede azaltılmaya çalışılır. Bu sebeple yıllık smear ve düzenli jinekolojik muayene ile hem hormonlar hem de yumurtalıklar kontrol altında tutulabilir. Eğer yumurta sayısı ve yaş arasında uyumsuzluk varsa o zaman ek tetkikler ile sorun anlaşılmaya ve çözülmeye çalışılır. Bu sebeple jinekolojik muayeneler oldukça önemlidir.
- Erken menopoz çok genç yaşlarda görüldüğü için ilk birkaç yıl içinde kendiliğinden hamile kalma gibi bir ihtimal varsa da anne olmak isteyenler için tedaviye başlamada zaman kaybedilmemesi çok önemlidir. Eğer ilaç ya da farklı takviyelerle gebe kalma ihtimalinde bir değişiklik olmadıysa tüp bebek bir diğer tedavi yöntemidir. Tüp bebek tedavisi yumurtaların sperm ile döllenmesi ve döllenmiş yumurtanın anneye nakli ile olur. Anne adayının yaşı ilerledikçe tüp bebek tedavisinin de tutma ihtimali azalır. Bu sebeple eğer 1 yıldır korunmasız ve düzenli ilişkiye rağmen çocuk sahibi olamadıysanız vakit kaybetmeden doktorunuzla görüşmeli ve tüp bebek tedavisi için görüş almalısınız.
- Tedavide kullanılan bir diğer yöntem ise yumurta dondurmadır. Daha önce belirttiğimiz sebeplerden dolayı erken menopoza girme riskiniz varsa ve daha ileri yaşlarda anne olmayı planlıyorsanız bu sizin için iyi bir alternatif olabilir.
Sonuç olarak; gelişen teknolojinin de yardımıyla farklı tedavi yöntemleri uygulanarak erken menopozda gebelik mümkün hale gelmiştir. Burada dikkat edilmesi gereken en önemli konu düzenli doktor kontrolleridir. Böylece hem erken menopoz riskine karşı tedbir almış hem de sağlıklı bir hamilelik geçirmek için ilk adımı atmış olursunuz. Eğer anne olmayı planlıyor ve erken menopoz riski taşıyorsanız vakit kaybetmeden bir kadın doğum uzmanıyla görüşmelisiniz.
NASIL HAMİLE KALINIR? HAMİLE KALMA ÖNERİLERİ Konulu makalemizi okumak için aşağıdaki bağlantıya tıklayın!
NASIL HAMİLE KALINIR? HAMİLE KALMA ÖNERİLERİ https://www.bebek.com/hamile-nasil-kalinir/
