Lohusalık dönemi, doğum yaptıktan sonra takibinde gelen 6 haftalık döneme denir. Bu dönemde, gebelik süresince anne adayının hem fizyolojik hem de psikolojik olarak çok sayıda uğradığı değişiklik, hamile olmadan önceki haline döner. Çok erken lohusalık dönemi, doğumdan sonraki 24 saati kapsar, erken lohusalık dönemi, ilk bir haftayı kapsar ve kalan 5 hafta ise geç lohusalık dönemini kapsar. Üreme organları bu 6 hafta içinde eski haline ve normal haline döner.
Hamileliğin başından beri bu dönemde çok sayıda hormon üretimi de başlamış olur. Bununla birlikte hamile olmadan önceki dönemde olan bazı hormonların seviyesinde de artış görülür.
Östrojen hormonu, doğum yaptıktan sonra en kısa sürede eski haline dönebilir. Progesteron hormonunun eski seviyesine inmesi daha uzun bir süre alır. Beta-HCG hormonu ise, 15 gün sonrasında seviyesi kanda azalır ve azalarak kaybolur. Prolaktin hormonu, süt üretimini sağladığı için anne, bebeğini emzirmeye devam ettiği sürece, kandaki seviyesi artış göstermeye devam edecektir. Oksitosin hormonu, uterusun kasılmasını, eski haline dönmesini sağlayan ve destekleyen bir hormondur. Bununa birlikte üretilen sürün kanallar içinde ilerlemesini sağladığı için bebek emmeye devam ettiği sürece, kandaki seviyesi sabit olacaktır.
Lohusalık döneminde yaşanan değişiklikler
- Hamilelik sırasında artmış olan solunum sayısı ile kalp ritim sayısı, eski değerine döner.
- Gebelik sırasında gelişen nefes darlığı, varis, hemoroid gibi dolaşım sisteminin yavaşlamasından oluşan ve gebe uterusun bası hissi bebek doğduktan sonra ve baskı ortadan kalktıktan sonra kaybolur.
- Bu dönemde hormonlar sebebiyle saç dökülmesi yaşanabilir ancak bu geçici bir durumdur.
- Vücut ısısında değişiklikler olur. Doğum sonrasında vücutta yaşanan ani ısı kaybetmesine bağlı olarak annede fizyolojik titreme ortaya çıkar. Bununla birlikte annede üşüme hissi oluşur. BU şikayetler de az bir zaman zarfında geçer.
- Lohusalık döneminde değişen hormon dengesi sebebiyle, bağırsak hareketlerinde yavaşlama ve kabızlık yaşanabilir. Lifli gıda tüketimini artırarak, bol sıvı tüketerek kabızlık önlenebilir.
- Tiroid hormonları lohusalık döneminde, 4 hafta sonrasında eski haline döner. Lohusalar, hipotiroidiye dönüşebilen otoimmun tiroid riski altında olabilir. BU sebepten doktor kontrollerini aksatmamaları gerekir.
