erken-cocukluk-doneminde-oyun-ve-beslenme

Erken Çocukluk Döneminde Oyun ve Beslenme

Herkese merhaba,

Oyun, erken çocukluk döneminde (0-6 yaş) dünyayı keşfetme, öğrenme ve becerileri geliştirmede çok önemli bir rol oynar. Erken çocukluk döneminde bolca sunulan oyun fırsatları sayesinde çocuklar motor becerilerini geliştirme şansı elde eder, sosyal etkileşim kurar; çocukların dil gelişimi desteklenir ve hayal gücü gelişir.

Beslenme ise bebeklerin sağlıklı büyümeleri ve gelişmeleri için vazgeçilmez bir unsurdur. Erken çocukluk döneminde hızlı bir büyüme dönemi geçirildiği için besin ihtiyaçları da oldukça yüksektir. Dengeli bir beslenme, çocuğun enerji ihtiyaçlarını karşılamasını, vücut fonksiyonlarının düzgün çalışmasını ve bağışıklık sistemini güçlendirmesini sağlar.

Beslenme konusuna doğumdan itibaren değinmek gerekirse ilk adım elbette anne sütü. Anne sütünün faydalarını anlatmakla bitiremeyiz. İlk 6 ay başta olmak üzere 12 aya kadar mümkün olduğunca bebek beslenmesinde anne sütüne ağırlık verilmesi gerektiğini bir kez daha hatırlatmak isteriz.

6. ay itibariyle anne sütü alan ve ek gıdaya geçen bebeklerde ve 2 yaş sonrası normal beslenmeye geçen çocuklarda beslenme sürecin bebeveynler açısından her zaman çok kolay olmadığının da bilincindeyiz.

Oyun ve beslenme, çocukların sağlıklı büyümeleri ve gelişmeleri için temel unsurlardır.

Bu nedenle bugünkü yazımızda farklı gelişim dönemlerinde beslenme sürecini oyun yoluyla nasıl destekleyeceğiniz hakkında önerilerde bulunacağız.

0-6 Aylık Dönemde Oyun ve Beslenme

Beslenme ve oyun, 0-6 aylık bebeklerin sağlıklı büyüme ve gelişme sürecinde birbirini tamamlayan önemli unsurlardır. Bu dönemde beslenme, bebeğin temel besin ihtiyaçlarını karşılamak için kritik bir rol oynar, aynı zamanda bebeğin enerji alımını sağlar ve bağışıklık sistemini destekler.

Emzirme veya biberonla beslenme, bebeklerin bu dönemdeki beslenme ihtiyaçlarını karşılamada en önemli yöntemdir. Anne sütü, bebeklerin optimal beslenmesini sağlamak için en ideal ve doğal seçenektir. Anne sütü, bebeklerin bağışıklık sistemini güçlendirir, hastalıklara karşı korur ve doğal olarak bebeğin büyüme ve gelişmesi için gerekli olan tüm besin öğelerini içerir.

Beslenme süreci aynı zamanda bebekler için oyun ve keşif fırsatları sunar. Bebekler, emzirme veya biberonla beslenme sırasında anneyle göz teması kurar, seslerini çıkarır ve beden diliyle iletişim kurar. Bu, bebeklerin duygusal bağlarını güçlendirmelerine ve sosyal etkileşim becerilerini geliştirmelerine yardımcı olur.

Oyun, 0-6 aylık bebeklerin gelişimini destekleyen bir başka önemli etkinliktir. Bebekler, oyuncaklarla etkileşime geçebilir, ellerini ve ayaklarını keşfedebilir, nesneleri kavrama yeteneklerini geliştirebilir ve görsel uyaranlara tepki verebilir. Bu dönemde bebekler, oyun yoluyla çevrelerini keşfederek motor becerilerini geliştirir, görsel algılarını güçlendirir ve duygusal bağlarını güçlendirir.

Beslenme ve oyun arasındaki ilişki, bebeğin besin alımını kolaylaştırabilir. Örneğin, emzirme veya biberonla beslenme öncesinde bebekle göz teması kurmak ve onunla oyun oynamak, bebeğin rahatlamasını ve beslenmeye daha istekli olmasını sağlayabilir. Emzirme esnasında ise bebekle sakin bir tonda konuşmak, sırtını sıvazlamak, hafif ritmik hareketlerle sallamak yine bu süreçten bebeğin daha çok keyif almasını sağlayabilir ve bağ kurmayı destekleyebilir.

Ayrıca, beslenme ve oyunun düzenli bir rutin içinde bir araya getirilmesi, bebeklerin beslenme düzenini ve uyku düzenini düzenleyebilir. Bebeklerin beslenme ve oyun zamanları arasında uygun bir denge sağlamak, bebeklerin enerji seviyelerini dengelemelerine ve daha düzenli bir uyku düzenine sahip olmalarına yardımcı olabilir.

Sonuç olarak, 0-6 aylık bebeklerde beslenme ve oyun birbirini tamamlayan önemli unsurlardır. Beslenme, bebeğin büyüme ve gelişme ihtiyaçlarını karşılamak için temel bir rol oynarken, oyun bebeğin motor becerilerini geliştirir, duygusal bağlarını güçlendirir ve çevresini keşfetmesine olanak sağlar. Beslenme ve oyunun bir araya getirilmesi, bebeklerin sağlıklı gelişimini desteklemek için önemlidir.

6-12 Aylık Dönemde Oyun ve Beslenme

Bu dönem bebeklerin hala anne sütüyle beslenmeye devam ettiği ve ana öğün olarak anne sütünün yer alması gereken bir dönemdir. Ek gıdaya başlamak için 6 ay civarı uygundur. Burada dikkat edilmesi gereken nokta ise ek gıdaya geçişte bebeği yakından takip etmek ve oluşabilecek alerji vb. dikkat etmektir.

Anne sütü dışında beslenme bebeğiniz için oldukça yeni bir tecrübe olduğu için beslenme zamanlarını olumsuz sinyallerle doldurmamak, sakin ve rahat bir bebeveyn olmak oldukça kritiktir. 6-12 aylık dönemde bebekler parmak beslenmesine başlayabilir ve küçük yiyecek parçalarını ağzına götürebilir. Bebeklerin keşfetmeleri ve kendi kendilerine yemek yeme becerilerini geliştirmeleri için fırsatlar yaratmak ve gözetim altında yemek yemelerine izin vermek gerekir.

Bebeklerin yemek yeme girişimlerinde destekleyici ve pozitif bir tutum sergilemek motor, duyu, özgüven ve sosyal-duygusal becerilerin gelişmesine ve bebeğin yemek yemeye karşı olumlu duygular beslemesine olanak sağlar.

Bu dönemde bebeğinizin yemek saatlerini mama sandalyesinde geçirmesini çeşitli oyun ve aktivitelerle kolaylaştırabilirsiniz. Örneğin, altı yapışkanlı olan bir mama sandalyesi oyuncağı edinerek orada daha fazla vakit geçirmesine ve geçirdiği vaktin eğlenceli olmasına destek olabilirsiniz.

12-24 Aylık Dönemde Oyun ve Beslenme

Bu dönemde bebekler kendi kendilerine yemek yeme becerisini geliştirmeye başlarlar. Üstelik kendileri yemeye oldukça da isteklidirler. Onlara, parmak yiyecekleri (örneğin, meyve dilimleri veya haşlanmış sebzeler) vererek veya küçük kaşıkla kendi kendilerine yemek yemelerine izin vererek bu beceriyi destekleyebilirsiniz. Bebekler elbette bebeveyn kontrolünde kendi kendilerine yediklerinde el-göz koordinasyonu, motor becerileri ve özgüvenlerini geliştirmelerine yardımcı olabilirsiniz.

Yine bu dönemde, bebekler, bebeveynlerinin davranışlarını ve alışkanlıklarını taklit etme eğilimindedir. Buna yemek yeme rutininiz ve alışkanlıklarınız da dahildir. Bu nedenle, bebeğinize örnek olmak için sağlıklı ve dengeli bir beslenme modeli sergilemek önemlidir.

Bebeğinizi ailenin yemek zamanlarına dahil ederek, onları masa etrafında oturarak yemek yemeye teşvik edebilirsiniz. Masada ailecek geçirdiğiniz vakitleri sohbet ederek, parmak oyunları oynayarak ve eğlenceli yarışmalarla kaliteli ve destekleyici hale getirebilirsiniz.

Yemek hazırlama sürecine bebeğinizi dahil ederken oyunlardan faydalanabilirsiniz. Örneğin, bebeğinize sebzelerin adlarını ve renklerini öğreten bir oyun oynayabilir, sebzeleri yıkamak veya size uzatmak gibi küçük görevler verebilir, yemek zamanında şarkılar söyleyebilir, sebzeleri veya meyveleri farklı şekillerde sunarak bebeğinizin ilgisini çekebilirsiniz.

2-6 Yaş Döneminde Oyun ve Beslenme

2-6 yaş dönemi çocukların daha hareketli olduğu ve kendini daha iyi ifade etmeye başladığı bir dönemdir. Bu dönemde çocuklar bireysel kararlar alma isteğinde olduğundan dolayı yemek reddi ile karşılaşılabilir. Dolayısıyla çocuklarınızın sağlıklı ve dengeli beslenme alışkanlıkları kazanması ve desteklenmesi oldukça önemlidir.

Alerji gibi özel durumlar dışında çocuğunuzun öğünlerinde tüm besin gruplarına dengeli bir şekilde yer vermeye özen göstermek gerekir. Çeşitli besin gruplarına sunmak için eğlenceli tabaklar harcamayı deneyebilirsiniz. Örneğin, yemeklerle hayvan şekilleri oluşturabilir veya tabağı renkli desenlerle süsleyebilirsiniz. Bu, çocuğunuzun yemeğe olan ilgisini artırabilir ve yaratıcılığını teşvik edebilir. Ek olarak, tabakta yer alan renkli yiyecekleri adlandırmasını ve tabaktaki renkleri eşleştirmesini isteyebilirsiniz. Bu oyun sayesinde ise çocuğunuzun renk algısını geliştirebilir ve yemeklerle etkileşimini artırabilirsiniz.

Erken çocukluk döneminde çocuklar deneylere oldukça meraklıdır. Çevrelerini hala keşfetme sürecinde olduklarından dolayı denemeler yapmaya da isteklidirler. Ön yargıları kırmasına olanak sunmak için çocuğunuza farklı yiyecekleri deneme ve tadım yapma fırsatı verin. Örneğin, çeşitli meyve ve sebzelerden oluşan bir meyve tabağı hazırlayabilir ve çocuğunuzun gözlerini bağlayıp farklı meyveleri denemesini isteyip “Acaba bu denediğin neydi?” sorusunu sorarak eğlenceli bir tadım süreci oluşturabilirsiniz. Tadım deneyleri ile çocuğunuzun damak tadını genişletmesine yardımcı olabilir ve farklı yiyecekleri denemek için motivasyon sağlayabilirsiniz.

Beslenmeyi Destekleyecek Oyun Önerileri 

  1. Yemeğe komik ve ilginç bir isim verebilirsiniz.
  2. Tahmin etme oyunu ile o yiyeceğin tadını, rengini, kokusunu vs. tarif edebilir ve deneyebilirsiniz,
  3. Yemek tabağını resim kağıdı gibi düşünüp ve farklı renkleri ve şekillere yer verebilirsiniz.
  4. Rol değişikliğine giderek, çocuğunuzun aşçı olduğu senaryoları canlandırabilirsiniz.
  5. Oyuncakları da yemek yeme sürecine dahil edebilir, favori oyuncağa yemek hazırlayabilirsiniz.
  6. Eğlenceli hikayeler ve hayal gücünüzü kullanarak yiyeceklerin serüvenini çocuğunuza anlatabilirsiniz.
  7. Güvenli bir aynayı mama sandalyesinin yakınına yerleştirip bebeğinizin yemek yerken kendini izlemesine fırsat verebilirsiniz.
  8. Yemek öncesi ve sonrasını aile rutini olarak oyunlaştırabilir ve herkese sorumluluk verebilirsiniz.

Sonuç olarak beslenme zamanına oyunu dahil etmek;

  • Beslenmeye İlgilerini Artırır: Yemek zamanında oyunlar oynamak, çocukların beslenmeye olan ilgilerini artırır. Oyunlar, çocuklara yemekleri daha eğlenceli ve çekici hale getirir. Bu şekilde, çocuklar daha istekli ve meraklı bir şekilde yemek yemeyi öğrenirler.
  • Bağımsızlık ve Özgüven Gelişimine Katkı Sağlar: Beslenme sürecine dahil olan oyunlar, çocuklara bağımsızlık ve özgüven kazandırır. Kendi kendilerine yemek yeme becerisi kazanırken, yemeklerle etkileşime geçmek ve kontrolü elde etmek, çocukların özgüvenini artırır.
  • El-Göz Koordinasyonunu Geliştirir: Yemek zamanında oyunlar, çocukların el-göz koordinasyonunu geliştirmelerine yardımcı olur. Örneğin, küçük yiyecek parçalarını tutmak, çatal veya kaşık kullanmak gibi becerileri oyunlar aracılığıyla pratik yapabilirler.
  • Yeni Yiyecekleri Denemeye Teşvik Eder: Yemek zamanında oyunlar, çocukları yeni yiyecekleri denemeye teşvik eder. Oyunlar aracılığıyla farklı tatları, dokuları ve renkleri keşfederken, çocuklar daha istekli ve cesaretli bir şekilde yeni yiyecekleri denemeyi öğrenirler.
  • Aile Bağını Güçlendirir: Yemek zamanında oyunlar oynamak, aile bağını güçlendirir. Masada birlikte oyunlar oynamak, eğlenceli anılar oluşturmanıza ve aile üyeleri arasında iletişimi artırmanıza yardımcı olur.
  • Beslenme Alışkanlıklarını Oluşturur: Yemek zamanında oyunlar oynamak, çocuklara sağlıklı beslenme alışkanlıklarını öğretir. Oyunlar aracılığıyla çocuklara çeşitli yiyecek gruplarını denemeyi, renkli ve dengeli bir beslenme düzenini benimsemeyi öğretebilirsiniz.

Siz de oyunlardan faydalanarak, çocuğunuzun yemek zamanını daha eğlenceli hale getirebilir ve beslenmeye olan ilgisini artırabilirsiniz. Şunu unutmamalıyız ki her çocuk farklıdır, bu nedenle çocuğunuzun ilgi alanlarına ve yaşına uygun oyunları seçmeye dikkat etmeliyiz.

Bebeğinizle yemek zamanlarını eğlenceli hale getirecek oyuncak önerileri için aşağıdaki bağlantıları takip edebilirsiniz.

Oyun ve oyuncaklar her an yanınızda, biz de öyle… <3

Sevgilerimizle,

Uzman Gülen Şahin Öztürk

ebebek’in Erken Çocukluk Eğitimi Uzmanı

Post navigation

Bir yanıt yazın