Yüksek Ateş ile İlgili Bilinmesi Gerekenler!

Rektal (makattan) ölçülen vücut sıcaklığının 38 °C (100.4 F)’den ve koltuk altından ölçülen vücut sıcaklığının 37.2 °C‘ den fazla olması ateş olarak tanımlanır. Rektal ateş ölçümünde dereceyi 1 dakika tutmak yeterli iken koltuk altı için bu süre 5 dakikadan az olmamalıdır. Koltuk altında dijital termometreler de kullanılabilir.

Çocuklarda yüksek ateşe neden olan sebeplerin başında enfeksiyonlar, susuz kalma, aşırı giydirme, çevre sıcaklığının yüksek olması ve ortamdaki nemin artması gelir. Diş çıkarma da çok yüksek olmayan bir ateşe sebep olabilir.

Ateşin sebep olabildiği havaleler (konvülziyonlar) aileler için korkutucu olmaktadır. Davranış, bilinç, duyu ya da otonom işlevlerde değişme ile ortaya çıkan ani nöbetlere verilen isim olan konvülziyonun ateşle ortaya çıkan tipi genellikle epileptik değildir.

Kulak zarına giden kan vücut sıcaklığını düzenleyen merkez olan hipotalamusun preoptik alanıyla aynı sıcaklıktadır. Bu nedenle özel geliştirilmiş aletlerle kulak zarından da ateş ölçümü yapılabilir.

Dilerseniz aşağıdaki bağlantıya tıklayarak bebek termometrelerini inceleyebilirsiniz;

https://www.e-bebek.com/bebek-termometresi-c4239/

Ateş Durumunda Alınması Gereken Önlemler

• Ateşli bebeğin bulunduğu ortamın ısısı 20 °C civarında olmalıdır.
• Çocuğun üzerindeki giysiler çıkarılmalıdır.
• Ateşin hızlı yükseldiği veya çok yüksek olduğu durumlarda eller-ayaklar çok soğuyabilir; bu vücudun bir savunma mekanizmasıdır.

Beyin, böbrek gibi hayati organlara daha fazla kan pompalayabilmek için hayati olmayan organlarda küçük damarlarda vazokonstrüksiyon (damar büzüşmesi) gerçekleştiği için bu durum meydana gelir. Ellerin ve ayakların soğumasını, çocuğun titremeye başlamasını aile üşüme olarak algılayıp çocuğu örtmeye kalkışabilir. Bu yanlış uygulama ateşin daha da yükselmesine sebep olur. Bu da tehlikeli sonuçlar doğurabilir.

• Yüksek ateşte vücut daha fazla sıvıya gereksinim duyduğundan çocuğa veya bebeğe bol sıvı verilmelidir. Verilecek sıvı çok sıcak veya çok soğuk olmamalıdır.
• Ilık suyla (29-32 °C) banyo aldırmak iyi bir ateş düşürme yöntemidir. Bu esnada çocuk 1-2 dakika duş altında tutulup 1-2 dakika da su dışında örtülmeden tutulmalı, sonra tekrar duş aldırılmalıdır. Böylece buharlaşma sağlandığı için ateşin düşürülmesi noktasında daha etkili olur.
• Ateşi olduğu halde oyuna devam eden, keyifli ve aktif  olan çocuklarda ateş düşürücü ilaç kullanmak gerekmeyebilir.
• 90 günlükten küçük bebeklerde ateş yükselmesi ciddi bir enfeksiyon belirtisi olabileceği için mutlaka doktora başvurulmalıdır.

Ateşli Bebeklerde Yapılan veya Yapılabilecek Hatalar

Ateşli bir bebeğe bakmak aileler için endişe verici olabilir. Ancak, doğru yaklaşımlarla bebeğinizin rahatını sağlayabilir ve iyileşmesine yardımcı olabilirsiniz. İşte ateşli bebeklerde sıkça yapılan hatalar ve bunlardan kaçınmanın yolları:

1. Alkol veya sirke ile vücudu silmek
2. Üşüyebilir korkusu ile giysilerini çıkarmamak, hatta daha çok giydirmek
3. Yanlış ateş düşürücü kullanmak
4. Aşırı dozda veya eksik dozda ilaç kullanmak
5. Uygun aralıklarla ateş düşürücü kullanmamak
6. Duruma uygun ilaç kullanmamak

Ateşin Gece Saatlerinde Yükselmesinin Nedenleri ve Nelere Dikkat Edilmeli?

Ateşin gece saatlerinde yükselmesi, özellikle çocuklarda ve bebeklerde sık karşılaşılan bir durumdur. Bu durumun altında yatan nedenler fizyolojik, enfeksiyöz ya da çevresel olabilir. İşte bu durumun olası nedenleri ve dikkat edilmesi gereken noktalar:

1. Vücut Biyoritmi (Sirkadiyen Ritim): Vücudun doğal biyolojik saati, akşam saatlerinde vücut ısısının yükselmesine neden olabilir. Kortizol (doğal bir steroid hormon) seviyesi gece düşer; bu da iltihaplanma ve ateşin artmasına yol açabilir.
2. Enfeksiyonlar: Soğuk algınlığı, grip, kulak enfeksiyonları, boğaz iltihapları gibi enfeksiyonlar ateş yapar. Vücut bu mikroplarla savaşırken, özellikle gece bağışıklık sistemi daha aktif hale gelir ve ateş yükselebilir.
3. Gündüz Antipiretik (Ateş Düşürücü) Kullanımı: Gündüz alınan ilaçların etkisi akşam saatlerine doğru geçer ve ateş yeniden yükselebilir.
4. Çocuğun Hareketliliği: Gündüz çocuk hareketli olduğu için vücut sıcaklığı regüle edilir, ancak gece uyku sırasında bu kontrol azalabilir.
5. Yetersiz Sıvı Alımı: Gece boyunca sıvı alımı azalır, bu da vücudun ısısını düzenlemesini zorlaştırabilir.

Nelere Dikkat Edilmeli?

• Ateşin Takibi -> Termometre ile düzenli ölçüm yapılmalı. 38°C’nin üstü genelde “ateş” olarak kabul edilir. 39°C ve üzeri ise yüksek ateştir.
• Çocuğun Genel Durumu Önemlidir -> Ateşle birlikte halsizlik, uykuya meyil, solunum sıkıntısı varsa mutlaka doktora başvurulmalıdır.
• Bol Sıvı Verilmeli -> Su, anne sütü, çorba gibi sıvılarla vücudun sıvı dengesi korunmalı.
• Ortam Isısı Kontrol Edilmeli -> Odanın ısısı 21–22°C civarında olmalı, aşırı giydirilmemeli.
• Gerektiğinde İlaç Kullanımı -> Doktor önerisiyle parasetamol veya ibuprofen kullanılabilir. 6 aydan küçük bebeklerde ateş mutlaka doktora danışılarak değerlendirilmeli.
• Soğuk Uygulama (Ilık Kompres) -> Koltuk altına ya da alına ılık (soğuk değil!) kompres uygulanabilir.

Ateş Durumunda Mutlaka Doktora Götürülmesi Gereken Durumlar

• Bebeğin 90 günlük altında olması
• Ateşin 40 derece üzerinde seyretmesi
• Ağlama, inleme, huzursuzluk
• Ciltte mor döküntüler oluşuyorsa
• Zor nefes alıp-verme başlamışsa
• Daha önce havale geçirmişse
• Genel durumunda kötüleşme varsa
• Boyun kısmında sertleşme varsa
• Devamlı kusma varsa
• Şiddetli ishal varsa

Ateş Takip Tablosu Nasıl Hazırlanır ve Kullanılır?

Çocuğun ateşini belli aralıklarla ölçüp not ettiğiniz basit bir çizelgedir. Hangi saatte kaç derece olduğunu ve ilaç verip vermediğinizi yazarsınız. Böylece ateşin nasıl seyrettiğini takip edebilir ve gerektiğinde doktora net bilgi verirsiniz.

1. Düzenli Ölçüm Yapın: 4–6 saatte bir vücut ısısını ölçün.
2. Ölçüm yaptığınız saati mutlaka tabloya yazın.
3. Detaylı Not Alın: Termometreyi nerede kullandığınızı belirtin (alın, kulak, koltuk altı).
4. Ateş düşürücü verdinizse hangi ilacı, ne kadar ve ne zaman verdiğinizi not edin.
5. Gözlemlerinizi Yazın: Çocuk çok terledi mi? Titreme oldu mu? Uyandı mı? Ciltte döküntü var mı? Bunlar önemli bilgiler olabilir.
6. Doktora Sunmak İçin Saklayın: Özellikle ateş 3 günden uzun sürdüyse ya da dalgalı seyrediyorsa, tabloyu doktora göstermek tanı sürecini kolaylaştırır.

Örnek Ateş Takip Tablosu

“Bebeklerde Ateşlenme Hakkında Bilmeniz Gerekenler” Konulu yazımızı okumak için aşağıdaki bağlantıya tıklayın!

https://www.bebek.com/bebeklerde-ateslenme-hakkinda-bilmeniz-gerekenler/

Sevgilerimizle,