Miniklerin oral dönemde keşfetme aracı ağızlarıdır. Dünyayı buldukları her şeyi ağızlarına götürerek keşfetmeye çalışırlar. Bazı ebeveynler bebeğinin her şeyi ağzına götürdüğünü ve pika sendromu yaşadığını belirtiyor olsa da pika sendromu bebeğinizin ağzı ile bir şeyleri keşfetme olayından farklıdır.
Bebeklerde pika sendromu tıpta besin eksikliklerinden (demir, kalsiyum, çinko vb.) kaynaklanan, toprak, cam, tebeşir, sabun, kâğıt vb. çok sayıda sayılabilecek maddeleri yeme isteği olarak açıklanır. Daha çok toprak yeme isteği olarak önünüze çıkabilmektedir. Bilim, besin eksikliklerinden ortaya çıktığını belirtse de birçok nedene bağlı olarak ortaya çıkabilmektedir.
Pika Sendromu Nedir?
Yeme bozuklukları, mineral ve vitamin eksiklikleri sonucu ortaya çıkan ve normalde insanlar tarafından besin olarak tüketilmeyen maddelerin yenilmesi ile ortaya çıkan bir sendromdur. En bilindik hâli ile pika sendromu; demir eksikliği sonucu, çamur yeme isteğinin ortaya çıkması ile görülür.
Genellikle 2-6 yaşlar arasında daha yaygın olarak görülen sendrom, sadece çamur değil birçok maddenin yenme isteği ile kendini gösterebilir.
Pika Sendromunda yenilen maddeler:
- Çamur
- Toprak
- Duvar alçısı
- Kâğıt
- Sabun
- Saç
- Tebeşir
- Boya
- Metal
- Çakıl ve benzeri taşlar
- Kömür
Bebeklerde ve Çocuklarda Pika Sendromu Nedenleri Nelerdir?
Bilimsel araştırmalara göre ekonomisi düşük olan toplumlarda pika sendromu görülme oranı daha yüksek. Bilim insanları bunun nedenini yeme bozukluklarına ve beslenme yetersizliğine bağlıyor. Yeterli beslenemeyen bebeklerde yani maddi durumu iyi beslenmeye yetersiz kalan toplumlarda pika sendromu daha yüksek oranlarda görülür. Sendromun beslenme dışında da birçok farklı sebebi olabilir. Başlıca bebeklerde pika sendromu nedenlerine bakacak olursak:
- Yaşanan travmalar (çocuk önünde şiddet, istismar vb.)
- Psiko-sosyal bozukluklar
- Psikolojik sorunlar
- Beslenme bozuklukları
- Yetersiz beslenmeden kaynaklı demir, çinko gibi minerallerde eksiklik
- Zihinsel problemler (otizm ve zihinsel engeller)
- Aile içi iletişimsizlik
Demir Eksikliği ve Nedenleri
Anne sütünde bebeğin ihtiyacını karşılayacak kadar demir bulunduğu için; anne sütü ile büyüyen bebeklerde ilk 6 ay demir eksikliği görülmez. Sonraki aylarda ek besine geçişle birlikte anne sütünün yetersizliği ve beslenmeye bağlı olarak demir eksiklikleri ortaya çıkabilir. Yetersiz beslenen ve anne sütünden az faydalanan çocuklarda daha çok görülür. Pika sendromunun yanı sıra birçok hastalığa da yol açabilmektedir.
Demir eksikliğini önlemek için:
- Anne sütünü ihmal etmemek ve 6 ay boyunca sürdürmek gerekir.
- Doktor tarafından verilen ilaç tedavisi varsa bırakılmamalıdır.
- Ek gıdaya geçildiğinde demir bulunan besinler çocuğa düzenli bir şekilde verilmelidir.
Demir içeren besinler:
- Kırmızı et
- Pekmez
- Kuruyemişler
- Hurma
- Lahana
- Yumurta
- Balık
- Anne sütü
Demir eksikliği belirtileri:
- Uykuya düşkünlük
- Hâlsizlik
- Saç dökülmesi
- Yorgunluk
- Emekleyen bebeklerde emeklemeyi bırakma
- Huysuzluk
- Ciltte solgunluk
- Ağız ve çevresinde çatlaklar
- Dikkatsizlik, kendini verememe
Bebeklerde Pika Sendromu Belirtileri Nelerdir?
Genellikle 2-6 yaş arası çocuklarda görülen sorunun teşhisini 2 yaş öncesi koymak oldukça zordur. Ancak hangi yaşta olursa olsun aşağıdaki pika sendromu belirtileri görüldüğünde mutlaka uzman bir doktora danışmak gerekmektedir.
- Toprakla oynarken ağzına toprak atması
- Metal içeren maddeleri ve pilleri ağzına koyması
- Kalem gibi maddeleri ısırması
- Duvar kireçlerini ısırmaya ve yalamaya çalışması
- Kabızlık ve ishal
- Karın ağrısı
- Diş problemleri
- Dışkısında farklı cisimler ya da kan görülmesi (pil gibi sert cisimlerden kaynaklanabilir)
- Bağırsakta tıkanma (yutulan cisimlerin bağırsak yolunu kapatması)
- Kurşun ve ağır metal zehirlenmesi görülmesi
Yukarıdaki belirtilerin bir ya da birkaçı pika sendromunun habercisi olabilir. Ama bebeklerin belli yaşa kadar cisimleri ağzına götürerek keşfetmesini pika sendromu olarak yorumlamamalısınız.
Toprak Yeme Hastalığı Nasıl Önlenebilir?
Bir insanın psikolojisi ve psiko-sosyal gelişimi ne kadar iyiyse o kadar sağlıklı bir insan olur. Bebeklik döneminden çocukluk dönemine, çocukluk döneminden ergenlik dönemine kadar ele alınan en önemli dönemlerde psikolojik gelişim oldukça önemlidir. Çocukken yaşanan travmalar, aile içi şiddetler sendromların oluşmasına yol açan gizli nedenlerdir. Bu nedenle aile içindeki davranışlar ve çocuğunuzla aranızda olan iletişimin iyi olması önemlidir.
Pika sendromu da psikolojik nedenlerin gizli sonucu olarak ortaya çıkmaktadır. Doktorunuzun teşhis koymasının ardından ya da sizin fark etmenizin üzerine, bu küçük sendromu atlatmak için belli önlemler alabilirsiniz. Kesin ve net bir önleme yöntemi olmasa da aşağıdaki ufak ipuçları işinize yarayabilir.
- Kreşe ya da anaokuluna giden bir çocuğunuz varsa öğretmenlerine, bakıcısı varsa bakıcısına ya da bakımından sorumlu olan diğer kişilere durumu bildirin.
- Evinizin zeminlerini ve bebeğinizin ulaşabileceği yerleri iyi temizleyin. Ev içindeki saksıları sendrom geçene kadar ulaşamayacağı yerlere kaldırın.
- Oynadığı oyuncakları iyi seçin. Oyuncakların içeriklerine dikkat edin, zararlı kimyasallar ve ağır metaller içeren, boyalı maddelerden uzak tutun.
- Yediği her maddeyi ortadan kaldırın. Bunu yaparken yenmemesi gerektiğini çocuğunuza aşılayın.
- Motor sistemlerini geliştirecek (el becerisi kazandıracak, beynini geliştirici) oyunlara ve aktivitelere yönlendirin.
- Bebeğinizin bir ablası ya da abisi varsa durumu onlara da belirterek yardımcı olmaları gerektiğini söyleyin.
- Psikolog yardımı almayı deneyin. Çocuk davranışı üzerine çalışmış bir uzman iyi bir seçim olabilir.
- Gelişim açısından da oldukça önemli olan düzenli ve sağlıklı beslenme alışkanlığı çocuğunuza kazandıracağınız en güzel alışkanlıklardan biridir. Buna özen gösterin.
Pika Sendromu Tedavisi Nedir?
Pika sendromunun tedavisi öncelikle yeme bozukluğu üzerine yapılmalıdır. Doktorunuzun yapacağı testler ile birlikte, vitamin eksiklikleri yeme davranışlarında etkili olan şeyler gözlemlenmelidir. Eğer bu yeterli gelmiyorsa ve besin eksikliği gibi bir durum söz konusu değilse, psikolojik açıdan ele alınıp tedavi edilmelidir.
Psikolojik tedavi için psikoloğun tutumu kadar sizin de tutumunuz oldukça önemlidir. Yavrunuza yaklaşımınız ve iletişiminiz onun bu sendromu kolayca atlatması açısından büyük önem teşkil ediyor.
Tedavi Ne Kadar Sürer?
Bir hastalık olmadığı için uzun süren bir sorun değildir. Süreci iyi yönetirseniz, maksimum 1-2 ay içerisinde olumlu dönüş almaya başlayabilirsiniz. Önemli olan sorunun kaynağını bulup doğru yöntemler geliştirebilmektir.
Pika sendromunun önüne geçmek için demirin yanında kalsiyum, çinko ve önemli besinleri bebeğinize sağlıklı bir şekilde sağlamalısınız. Çocuklarınızın özellikle 1-3 yaş arasında cisimleri ağızlarına götürerek keşfettikleri bir dönem olduğunu unutmayın. Her objeyi ağzına alması, çiğnemesi ya da yalaması çocuğunuzun pika sendromu geçiriyor olduğuna işaret etmez.
2 yaş ve altı çocuklarda sendrom teşhisi koymak imkansızdır. Bu nedenle vitamin ve mineral değerlerine bakılarak hareket edilmelidir. Böyle bir durumdan şüphe ediyorsanız eğer önce doktorunuza başvurmanız faydalı olacaktır. Gerekli testlerle doktorunuz, çocuğunuzda olan eksikliklere göre teşhisini koyacaktır. Bebeklerde pika sendromu vitamin eksikliklerinin yanı sıra, psiko-sosyal gelişmelere bağlı olarak ilerleme gösterebileceği de her zaman göz önünde bulundurulmalıdır.
“Çocuklarda D Vitamini Eksikliği Neden Olur?” Konulu yazımızı okumak için aşağıdaki bağlantıya tıklayın.
Çocuklarda D Vitamini Eksikliği Neden Olur?: https://www.bebek.com/cocuklarda-d-vitamini-eksikligi-neden-olur/
